رد پای ویروس‌ها را همه جا می‌توانید پیدا کنید. روی نانی که از دست نانوا گرفته‌اید، روی دستگیره‌ای که در را با آن باز می‌کنید و حتی روی کلیدی که در قفل می‌چرخانید. ویروس‌ها همه جا هستند و بعید نیست که همین حالا در بدن ما هم خانه کرده باشند. اما محققان می‌گویند اگر سبک زندگی سالمی داشته باشید و با تغذیه مناسب، نیاز بدنتان به ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری را تامین کرده باشید، این ویروس‌ها به سلامت شما آسیب نمی‌زنند. به گفته متخصصان در روزهایی که اپیدمی بیماری‌های ویروسی تنفسی سلامت افراد را به شکلی جدی تهدید می‌کند، می‌توان با افزودن برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی به رژیم غذایی، احتمال درگیر شدن بدن با ویروس‌ها را کمتر کرد. در این مطلب، ما اهمیت مصرف شیرهای غنی شده را با شما درمیان می‌گذاریم و تاثیر ترکیبات موجود در این شیرها بر کاهش خطر عفونت های تنفسی را برایتان توضیح می‌دهیم.

ویتامین A بخورید تا سرفه نکنید

ویتامین A یک ویتامین محلول در چربی است که آن را به عنوان ویتامین «ضد عفونی» می‌شناسند.به طوری که بسیاری از سیستم‌های دفاعی بدن در برابر عفونت های تنفسی ، به تامین کافی از این ویتامین وابسته‌اند. ویتامین A یک عامل امیدبخش برای درمان عفونت‌های تنفسی و ممانعت از عفونت کبدی است و با توجه به بررسی‌های انجام شده مکمل‌های ویتامین A در برابر عفونت‌های ریوی از بدن محافظت می‌کنند و احتمال بیماری و حتی مرگ و میر ناشی از برخی از عفونت‌ها را کاهش می‌دهند.

 محققان می‌گویند پاسخ ایمنی معیوب در بدن یک فرد، نتیجه کمبود یک عنصر تغذیه‌ای است و با تامین نیازهای تغذیه‌ای بدن می‌توان خطر درگیر شدن با عوارض این ویروس‌ها را کاهش داد. با توجه به مطالعات انجام شده تاثیر عفونت با ویروس برونشیت عفونی، در افرادی که کمبود ویتامین A دارند به مراتب شدیدتر از فردی است که به اندازه کافی این ویتامین را در رژیم غذایی روزانه خود جا داده است.

با زینک به جنگ عفونت‌های ویروسی تنفسی بروید

روی یا زینک یک ماده معدنی مهم برای حفظ و توسعه سلول‌های ایمنی بدن است. کمبود روی منجر به عملکرد ناقص سیستم ایمنی و افزایش حساسیت‌پذیری به بیماری‌های عفونی می‌شود. از آنجا که مصرف این ماده معدنی یکی از کلید‌های افزایش ایمنی و مقاومت بدن است، نمی‌توان نقش روی را در مبارزه با موج بیماری‌های ویروسی تنفسی نادیده گرفت.

روی نه تنها روی تسکیل عوارض بیماری‌های عفونی تنفسی مثل اسهال و عفونت های تنفسی اثر مثبت دارد، بلکه به ضعیف شدن خود ویروس‌های تنفسی هم کمک می‌کند.

ویتامین  Dفقط به استخوان‌ها قدرت نمی‌دهد

حتما می‌دانید که همه انواع لبنیات میزان قابل توجهی از این ویتامین را در خود دارند.و اما در لبنیات غنی شده، میزان ویتامین D بیشتری گنجانده شده تا تاثیر مصرف آن بر بدن افراد بیشتر شود. ویتامین D نه تنها یک ماده مغذی، بلکه یک هورمون است که در بدن با کمک نور خورشید ساخته می‌شود. علاوه بر نقش این ویتامین در حفظ استقامت استخوان، به عنوان یک محرکت در توسعه سلول‌های سیستم ایمنی شناخته می‌شود. با این وجود شمار زیادی از بزرگسالان به خصوص در فصل زمستان دچار کمبود ویتامین D هستند و همین موضوع بر ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن آنها در برابر بیماری‌های فصلی تاثیر می‌گذارد.

اگر شما هم نگران ابتلا به عفونت های تنفسی ویروسی هستید و این روزها امکان بهره‌بردن از نور مستقیم خورشید را ندارید، حتما مصرف مواد غذایی غنی‌شده را در برنامه روزانه خود جا دهید و با نظر پزشک، دوز مناسبی از مکمل‌های ویتامین D را مصرف کنید.

مبارزه با رادیکال‌های آزاد را به ویتامین E بسپارید

ویتامین E یک ویتامین محلول در چربی است که به عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی، با رادیکال‌های آزاد مقابله می‌کند. کمبود این ویتامین باعث تشدید صدمه به ماهیچه قلب در عفونت های تنفسی می‌شود. همین ویژگی‌ها اهمیت مصرف بیشتر محصولات غنی شده مثل دسرهای غنی شده با این ویتامین را روشن می‌کند.

نگذارید کمبود ویتامین B بدنتان را ضعیف کند

ویتامین B در بیش از ۱۰۰ واکنش در بافت‌های بدن شرکت می‌کند و به خصوص در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش منحصر به فردی دارد. کمبود ویتامین‌های گروه B پاسخ ایمنی بدن میزبان را ضعیف می‌کند. به همین دلیل افراد درگیر با عفونت‌های تنفسی، باید گروه ویتامین‌های B را در قالب مکمل‎‌ها یا محصولات غنی‌شده دریافت کنند.

ویتامین C از بدن شما در برابر عفونت های تنفسی محافظت می‌کند

ویتامین C یک ویتامین محلول در آب است که به خاطر نقش آنتی‌اکسیدانی و نقشی که در سنتز کولاژن دارد شناخته شده است. این ویتامین از عملکردهای سیستم ایمنی بدن حمایت می‌کند و از بدن در برابر خطرات ابتلا به عفونت‌های تنفسی محافظت می‌کند.

ویتامین C مقاومت نای را در برابر عفونت‌های ویروسی تنفسی افزایش می‌دهد و به عنوان یک آنتی‌هیستامین ضعیف، به کاهش نشانه‌های آنفولانزا مثل عطسه عمل می‌کند. همین تاثیر اهمیت مصرف محصولات غنی شده با این ویتامین در دوره شیوع بیماری‌های عفونی تنفسی را بیشتر می‌کند.

افرادی که به اندازه کافی ویتامین C دریافت می‌کنند، کمتر دچار التهاب ریه می‌شوند و گفته می‌شود که بدن آنها مقاومت بیشتری در برابر عفونت‌های ویروسی تنفسی نشان می‌دهد.

شتاب زندگی مدرن، خیلی زود فست فودها را به محبوب‌ترین غذاها تبدیل کرد و بازار تولید و فروش غذاهای آماده را داغ کرد. اما چیزی نگذشت که همین زندگی شتابزده صنعتی، زمینه را برای بروز بیماری‌های متعددی فراهم کرد؛ بیماری‌هایی که نمی‌توان نقش فست‌فودها را در شیوع بی‌قاعده‌شان نادیده گرفت. اضافه شدن دردهای تازه به زندگی مدرن، بار دیگر ما را به عقب برگرداند. حالا با وجود همه اهمیتی که غذاهای آماده – به ویژه در روزهای شیوع ویروس‌هایی مانند کرونا- در کاهش دغدغه‌های ما دارند، نمی‌توان نسبت به اهمیت سالم بودن این غذاها بی‌تفاوت بود. در دهه گذشته، بسیاری از تولید کنندگان صنایع غذایی در سراسر جهان، سلامت را چاشنی تولید غذاهای آماده کرده‌اند و برای کاهش نگرانی‌های مصرف کنندگان، تلاش‌های متعددی را به کار بسته‌اند.

قانون کلی وجود ندارد

نمی‌توان با یک قانون کلی، فست فودها را به عنوان متهم اصلی شیوع سرطان، چاقی یا بیماری‌های قلبی معرفی کرد. وقتی صحبت از تغذیه سالم به میان می‌آید، اهمیت استفاده از مواد غذایی سالم و ایجاد رویه قابل اطمینان تولید، بیشتر از هر چیزی اهمیت پیدا می‌کند. استفاده از مواد غذایی تازه و بهره‌گیری از استانداردهای تولید محصولات سلامت، نگرانی در مورد استفاده از یک غذای آماده را کاهش می‌دهد.

آگاهانه انتخاب کنید

انتخاب یک غذای آماده سالم کار ساده‌ای نیست. همه ما در رژیم غذایی روزانه‌مان به مصرف سبزیجات سالم، نان‌های سبوس‌دار، مواد غذایی پروتیینی مثل انواع گوشت نیاز داریم و در هر وعده غذایی، باید با انتخاب آگاهانه بخشی از این نیازها را تامین کنیم. استفاده از مواد غذایی تازه که به روش مناسبی نگهداری و پخته شده‌اند و البته کمک گرفتن از بسته‌بندیهای مناسب به به نگهداری بهتر مواد غذایی کمک می‌کنند، مرز ورود یک غذای آماده به گروه محصولات سالم یا ناسالم غذایی است.

سلامت مصرف کننده، دغدغه اصلی محصولات کاپو

تولید غذاهای آماده و نیمه آماده، با بهره گیری از آخرین استانداردهای جهانی ماموریت اصلی این برند بود. با بهره گیری از تجربه چندین ساله گروه پمینا در صنعت غذای آماده و نیمه آماده، عرضه ساندویچ‌‎های آماده با برند کاپو از زیر مجموعه های برند پمینا آغاز شد تا گام دیگری در کاهش دغدغه مصرف کنندگان برداشته شود.

خط تولید این مجموعه علاوه بر مجهز بودن به تجهیزات تولید پیشرفته غذای آماده، به پشتوانه هولدینگ سولیکو از بهترین مواد اولیه با کیفیت مرغوب در محصولات خود استفاده می‌کند. برند کاپو با ارائه انواع ساندویچ سرد و گرم تحولی عظیم در صنعت تولید ساندویچ‌های آماده ایجاد کرده است. ساندویچ‌های سرد مانند مرغ گریل، ژامبون گوشت و مرغ، مرغ هالوپینو ، ساندویچ‌های گرم پنینی و همچنین کلاب‌های متنوع مانند کاتلا تهشیر و پنیر گردو، سبب شده تا برای هر مصرف کننده با هر ذائقه و سلیقه‌ای و برای هر وعده غذایی، کاپو یک پیشنهاد منحصر به فرد داشته باشد. تنوع و نوآوری و احترام به نظر مصرف کننده از اولویت‌های اصلی برند کاپو است.

کپک‌های مختلفی ممکن است در مواد غذایی ایجاد شود. دو گونه اصلی کپک یعنی آسپرژیلوس پارازیتیکوس و آسپرژیلوس فلاووس دلیل اصلی تولید سم آفلاتوکسین هستند.

در صورت آلوده‌شدن مواد غذایی مثل خشکبار، غلات و انواع آجیل به این کپک‌ها، در محیط گرم و مرطوب سموم مایکوتوکسین تولید می‌شود.

آفلاتوکسین یکی از مهم‌ترین و قوی‌ترین آن‌ها است؛ که دارای ۱۴ نوع هستند و در میان آن‌ها انواع_۱ B،B₂، G₁ وG₂ برای انسان‌ها و حیوانات خطرناک‌هستند.

محصولات کشاورزی هم می‌توانند قبل از برداشت و هم پس از آن به این سم آلوده‌ شوند البته کنترل آن هم درهر دو این مراحل ممکن است. ریسک مواجهه انسان با آفلاتوکسین بیشتر، از طریق انواع مغز‌ها، غلات و محصولات تولیدی از آن‌ها است اما مصرف شیر دام‌هایی که با خوراک بی‌کیفیت تغذیه شده‌اند هم می‌تواند این سم را به انسان منتقل کند.

خطرات و عوارض مصرف سم آفلاتوکسین

آفلاتوکسین‌ها سرطانزاهای قوی هستند و ممکن است روی تمامی اندام‌ها به ویژه کبد و کلیه‌ها تاثیر بگذارند. این سم کبد انسان را مورد حمله قرار داده و با اتصال به DNA سلول‌های کبدی باعث جهش در آن‌ها و به این ترتیب اختلال در این عضو حیاتی و مهم بدن می‌شود که در انتها ممکن است به سیروز کبد و سرطان منتهی شود.

همچنین این سم خسارات جبران‌ناپذیر به دستگاه گوارش روده انسان وارد آورده و سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند. تاثیر این سم به مرور زمان بروز پیدا می‌کند؛ اما خستگی و بی‌اشتهایی می‌تواند نتیجه مصرف این سم باشد.

آفلاتوکسین عامل موتاژنیک یا جهش‌زا است، پس پتانسیل این را دارد که باعث ایجاد نقص در جنین شود. آفلاتوکسین در کودکان منجر به کاهش رشد، بیماری‌های عفونی و اسهال شدید یا سوء تغذیه منجر شود.

سازمان غذا و دارو امریکا میزان مجاز آن در مواد غذایی را بین ۲۰ تا ۳۰۰ ppb اعلام کرده‌است همچنین این سازمان، میزان مجاز را در هردو غذای انسان و حیوانات به یک اندازه در نظر گرفته است.

تشخیص آفلاتوکسین در انسان‌ها و حیوانات

شناسایی و تشخیص این سم در انسان‌ها و حیوانات به دلیل وجود علائم بالینی متفاوت و گسترده سخت است؛ همچنین به دلیل اینکه در این حالت سیستم ایمنی بدن تضعیف می‌گردد علائمی ممکن است به دلیل وجود بیماری عفونی به وجود آمده باشد.

تکنیک‌هایی که اغلب برای تشخیص سطح این سم در انسان مورد استفاده قرار می‌گیرد اندازه‌گیری مواد تجزیه شده در ادرار است (عاملی که تنها برای ۲۴ ساعت پس از آلوده شدن وجود دارد).

همچنین اندازه‌گیری سطح AFB-albumin در پلاسمای خون می‌تواند اطلاعاتی درباره آلوده شدن در طی چند هفته یا چند ماه به ما بدهد.

اندازه‌گیری این بیومارکرها (نشانگرهای زیستی) در زمان‌هایی که مسمومیت با آفلاتوکسین مشکوک است از اهمیت زیادی برخوردار است.

علائم مسمومیت با آفلاتوکسین

از عوارض و علائم مسمومیت با این سم می‌توان به تهوع، استفراغ و درد‍ در ناحیه شکمی، تشنج، التهاب دستگاه تنفسی، آسیب شدید به کبد، کلیه‌ها و قلب، ورم مغزی و مشکلات غیر عادی خونی و در موارد شدید مرگ اشاره کرد.

اینکه کدامیک از عوارض و مشکلات بروز پیدا کند بستگی به میزان آلودگی و میزان مصرف آن دارد. اگر فردی میزان زیادی از این سم را به یکباره مصرف کند؛ به احتمال زیاد همه موارد مذکور را تجربه خواهد کرد. این عوارض در افرادی که از بیماری‌های خاص رنج می‌برند، کودکان و خانم‌های باردار می‌تواند شدیدتر باشد. اگر فرد در مدت زمان طولانی مقادیر کم مصرف کند، عوارض شدیدی بروز نمی‌دهد اما در نهایت ممکن است دچار سرطان کبد شود.

روش‌های مختلف تشخیص آلودگی به آفلاتوکسین در مواد غذایی

شناسایی آفلاتوکسین از اهمیت بالایی برخوردار است و تحقیقات گسترده‌ای در زمینه تکنیک‌های تشخیص و تجزیه و تحلیل این سم در مواد غذایی انجام شده‌است تا راه‌های پیشرفته و کارآمدی در این زمینه وجود داشته باشد.

روش‌های مختلفی برای محصولات متفاوت جود دارد، از روش‌های آزمایشگاهی مثل HPLC-MS گرفته تا کیت‌های تشخیص سریع برای کارخانه‌ها و سیلوهای غلات.

چگونگی کنترل و از بین بردن آفلاتوکسین

همانطور که قبل‌تر اشاره شد می‌‎توان قبل و بعد از برداشت محصولات آن‌ها را از آلوده‌شدن به این کپک‌ها و در نتیجه آفلاتوکسین مصون نگه‌داشت.
پیش از برداشت می‌توان با کاشت به موقع، کنترل علف‌های هرز و آفات به ویژه حشرات، کوددهی و آبیاری اصولی و مناسب از آلودگی محصولات غذایی به این سم پیشگیری کرد.

بعد از برداشت هم طریقه نگهداری و انبار اهمیت بالایی دارد. رطوبت انبار باید ۱۲ تا ۱۳ درصد نگه داشته‌شود تا پیشرفت آفلاتوکسین متوقف شود. کنترل حشرات در این بخش هم از اهمیت بالایی برخوردار است.

در صورت به وجود آمدن این کپک در محصول، از بین بردن آن کار دشواری است؛ اگر میزان آن از حداکثر مجاز بیشتر باشد هیچ راهی به جز معدوم کردن آن باقی نمی‌ماند. البته در موارد نادر و در حالیکه میزان آلودگی در حد قابل قبولی  باشد می‌توان از روش‌هایی برای تجزیه این سم در مواد غذایی استفاده کرد، که از جمله آن‌ها می‌توان به پرتودهی با اشعه ماورابنفش یا روش‌های شیمیایی اشاره کرد.
لازم به ذکر است که این سم در مقابل حرارت مقاوم است بنابراین با حرارت دادن یا پختن محصولات نمی‌توان آن را ازبین برد.

شاید اسم سرم یا پلاسمای شیر را شنیده باشید اما اگر مایلید درباره آن بیشتر بدانید با ما همراه باشید؛ در این مقاله سعی داریم شما را بیشتر با این فرآورده ارزشمند و نحوه تولید آن آشنا کنیم و به شما بگوییم سرم شیر چیست؟

شیر از چه ترکیباتی تشکیل شده است؟

برای آشنایی بهتر با این فرآورده لبنی، باید ابتدا با ترکیبات تشکیل دهنده شیر آشنا شویم. شیر ترکیبی است از آب، چربی، پروتئین‌ها، لاکتوز و مینرال‌ها (نمک‌ها). این فرآورده لبنی دارای مقادیر ناچیزی از ترکیبات دیگر مثل پیگمنت‌ها، آنزیم‌ها، ویتامین‌ها، فسفولیپیدها (که ویژگی‌های مشابه چربی دارند) و گازها هم هست.

بنابراین هرکدام از این مواد تشکیل دهنده یک ماهیت خاص داشته و ویژگی‎های مخصوص به خود را دارد، در صورتیکه برای تولید فرآورده‌های مختلف شیر را حرارت داده یا با اضافه کردن اسید یا انعقاد برای تولید پنیر ماده‌ای به دست می‌آید که به آن وی یا به اصطلاح آب پنیر گفته می‌شود.

وی یا آب پنیر چیست؟

شاید در زمان تولید ماست خانگی یا پنیر خانگی این مایع زرد مایل به سبز را دیده باشید خیلی از ما آن را سریع با ماست مخلوط می‌کنیم که از بین برود یا حتی بعضی آن را دور می‌ریزند، اما باید بدانید که این مایع، بسیار مغذی و ارزشمند است، که دارای پروتئین، لاکتوز و مواد معدنی است و حتی ۹ اسید آمینه ضروری بدن را هم در خود جای داده است. این مایع همان وی یا به اصطلاح آب پنیر است.

سرم شیر چیست و چگونه تشکیل می‌شود؟

سرم شیر (پرمیت) با عبور دادن شیر از فیلتر یا غشا مخصوص با استفاده از تکنیکی به نام اولترافیلتراسیون به دست می‌آید. این عملیات فیلتر، باعث جدا شدن لاکتوز (قند شیر) ویتامین‌ها و مواد معدنی از چربی و پروتئین شیر می‌شود. پروتئین باقی مانده (وی پروتئین‌ها) اغلب به صورت پودر درآمده و معمولا در تولید مکمل‌های ورزشی و غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. درصد لاکتوز موجود در سرم شیر بسته به شیر مصرفی هر تولیدکننده، حتی با نژاد و ویژگی‌های دامی که شیر از آن گرفته شده‌است، مختلف است اما معمولا بین ۶۵ تا ۸۵ درصد است.

اگرچه فیلتراسیون شیر توسط بعضی از تولیدکننده‌ها به منظور استاندارد کردن و تنظیم میزان چربی استفاده می‌شود و به آن‌ها این اطمینان را می‌دهد که شیر یا فرآروده‌های تولیدی‌شان، دارای ترکیبات مدنظر و با درصد مشخص است.
پلاسمای شیر مایع نسبتا شفاف و دارای رنگ زرد مایل به سبز است و همانطور که پیش‌تر اشاره شد؛ دارای مواد آلی و معدنی و ویتامین‌های گروه B است بنابراین یک فرآورده مفید و غنی است و برخلاف تصور بسیاری از افراد عامه، پرمیت مضر نیست بلکه، یک فرآروده جانبی در پروسه تولید شیر است و یک افزودنی خارجی نیست. هربار که شیر می‌خورید به همراه آن پرمیت (پلاسمای شیر) هم مصرف می‌کنید.

کاربردهای جالب وی

• غلات و جو را در آن خیس کنید. برای جوشاندن برنج هم می‌توانید از وی استفاده کنید.
• وی را به مرینیت مخصوص گوشت خود اضافه کنید، آنزیم‌های موجود در آن به بهبود طعم گوشت کمک می‌کند.
• با آن عصاره درست کنید و به جای آب در زمان جوشیدن به استخوان‌ها اضافه کنید؛ یا آن را در سوپ و خورشت‌هایتان بریزید.
• آب پنیر را در قالب یخ بریزید، فریز کنید و در شیک‌های صبحگاهی‌تان بریزید، با این‌کار انگار پودر پروتئین مصرف کرده‌اید. 
•  در پخت و پز می‌توانید آن را جایگزین آب و شیر گفته شده در رسپی کنید.
• به عنوان عامل تسریع تخمیر در رسپی‌هایی که احتیاج به تخمیر دارند استفاده کنید.
• آب پنیر اسپری مناسبی برای از بین بردن سفیدک قارچی گیاهان است.
• آن را روی گیاهانی که خاک اسیدی مناسبشان است بریزید، آن را پای بوته گوجه‌فرنگی بریزید چون عاشق کلسیم است.(ابتدا آن را به نسبت ۱:۱ با آب رقیق کنید.)
• بعضی آن را برای سلامت پوستشان مصرف می‌کنند و آن را به صورتشان می‌زنند برخی دیگر با نوشیدن آن ادعا دارند پوستشان شفاف‌تر شده‌ و قرمزی و التهاب آن از بین رفته‌است. حتی لازم نیست که آن را خالی بنوشید، بلکه می‌توانید آن را با عسل، زنجبیل، آب یا آب گازدار مخلوط کرده و مصرف کنید.

تولید نیوشابه برپایه سرم شیر

همانطور که در بالا اشاره شد این ماده مغذی کاربردهای فراوانی دارد، در صنعت با عبور آن از فیلترهای مختلف می‌توانند به صورت دلخواه موادی را از آن حذف کنند. شرکت کاله موفق شده‌است نیوشابه لاکیدو بر پایه لبنی، را از سرم شیر تولید و به بازار عرضه کند. به این منظور چربی و پروتئین از شیر جدا می‌شود، که محصول همان سرم شیر است. این مایع همچنان غلیظ‌تر از آب است؛ پس با نسبت ۵۰-۵۰ با آب مخلوط می‌شود تا بافت مناسب برای تولید نیوشابه را به دست بیاورد. استفاده از سرم شیر در این محصول باعث شده‌است که این نوشیدنی نسبت به نوشابه‌های معمولی سلامت‌تر باشد برای اطلاعات بیشتر از اینکه چطور لاکیدو نوشینی مفید و مناسبی است را بخوانید.

در زمستان که سرماخوردگی و آنفولانزا به اوج خود می‌رسد، خیلی از ماها با تب و لرز دست‌وپنجه نرم می‌کنیم. همان زمانی که احساس می‌کنیم بدنمان در حال سوختن یا گُرگرفتن است، دهانمان خشک شده، به لرز افتاده‌ایم و عرق می‌کنیم، نبضمان تندتر می‌زند و نفسمان تنگ شده است، درحقیقت داریم تب را تجربه می‌کنیم. همه ما حداقل یکبار در طول زندگی‌مان به تب مبتلا شده‌ایم و تلاش کردیم تا خودمان با استفاده از روش‌های پایین آوردن تب به مبارزه با آن برویم. در ادامه همراه باشید تا با روش‌های پایین آوردن تب در خانه آشنا شوید.

بسیاری از ما فکر می‌کنیم که تب نشانه یک بیماری سخت است اما این چنین نیست. درست است که تب به خاطر وجود عفونت یا ویروس در بدن خودش را نشان می‌دهد ولی بعضی بیماری‌ها مثل مننژیت، تب خیلی خفیفی دارند؛ در صورتی که بیماری خطرناکی محسوب می‌شود. پس با توجه به این‌که شدت تب نمی‌تواند نوع بیماری را به ما بگوید، بهتر است تا به پزشک مراجعه کنیم و پیش از آشنایی با روش‌های پایین آوردن تب در خانه، شاید بد نباشد تا ابتدا خود تب و علائمش را بشناسیم.

تب کرده‌اید یا فقط کمی گرم به نظر می‌رسید؟

دمای معمولی بدن حدود ۳۷ درجه سانتی‌گراد است (البته این دما برای افراد و شرایط مختلف می‌تواند متغیر باشد). به‌طور کلی تب به معنای افزایش درجه حرارت بدن است. تب عموما به دلیل وجود عفونت در بدن ایجاد می‌شود. شروع تب به معنای آن است که بدن ما با عفونت درحال مبارزه است. در واقع تب به سیستم ایمنی بدن ما کمک می‌کند تا از شر عفونت خلاص شود.

اگر تب کوتاه و جزئی باشد، مثل تب ناشی از سرماخوردگی به‌راحتی می‌توان آن را کنترل کرد، اما نباید در این مورد از تفاوت سرماخوردگی و آنفولانزا غافل شوید. این تب خفیف معمولا تا ۳۹ درجه سانتی‌گراد افزایش پیدا می‌کند و تا چند روز طول می‌کشد و پس از آن خودبه‌خود خوب می‌شود. اما تب در کودکان شش ماه تا شش سال و افراد مسن می‌تواند خطرناک باشد بنابراین پایین آوردن تب در خانه ضروری است. اما اگر تب به ۴۲ درجه سانتی‌گراد و بالاتر از آن برسد باید حتما به پزشک مراجعه کنید و خوددرمانی جوابگو نخواهد بود.

از کجا بفهمیم که تب داریم؟

دمای بدن در طول روز و شب و تحت برخی شرایط می‌تواند تغییر کند و همیشه ۳۷ درجه سانتی‌گراد نیست. بااین‌حال اگر احساس می‌کنید که دمای بدنتان با حالت همیشگی‌اش تفاوت دارد و بالاتر از ۳۷ درجه است، احتمالا تب دارید. قبل از آنکه از دماسنج استفاده کنید، بهتر است تا علائم تب را بشناسید.

علائم تب کدامند؟

موارد زیر رایج‌ترین علائم تب هستند:

• سردرد
• داغ‌شدن پیشانی
• لرز
• بدن‌درد
• احساس ضعف
• سوزش چشم‌ها
• بی‌اشتهایی
• خشکی دهان و کم آبی
• تورم غدد لنفاوی

در کودکان ممکن است که این علائم همراه با بی‌حالی، سرخ‌شدن رنگ پوست و شیرنخوردن و بی‌اشتهایی همراه باشد. در بعضی موارد هم چه بزرگسالان و چه کودکان ممکن است که اسهال، استفراغ، گیجی و تشنج را همراه تب تجربه کنند. اما بهترین و دقیق‌ترین راه برای تشخیص تب، استفاده از دماسنج است.

چگونه دمای بدن خود را با دماسنج اندازه بگیریم؟

روش‌های مختلفی برای استفاده از دماسنج وجود دارد.

دهان

برای استفاده از دماسنج‌های دهانی باید آن‌ها را حداقل به مدت ۲۰ ثانیه در دهان نگه‌دارید. این روش برای بزرگسالان راحت‌تر از کودکان و نوزادان است چراکه ثابت نگه‌داشتن دماسنج برای مدتی در دهان نوزادان می‌تواند دشوار باشد. همچنین ۲۰ دقیقه قبل از استفاده از این نوع دماسنج، از خوردن و آشامیدن خودداری کنید. نوشیدنی‌ها و خوراکی‌ها می‌توانند دمای دهان شما را تحت تاثیر قرار دهند.

این دماسنج را زیر زبان و در مرکز دهان نگه‌دارید. معمولا این نوع دماسنج‌ها دیجیتالی هستند و ممکن است حتی در صورت بالا بودن دما بوق بزنند. توجه داشته باشید که ممکن است با توجه به برند و ساخت دماسنج، زمان نگه‌داری آن در دهان متفاوت باشد، پس حتما دستورالعمل آن را بخوانید.

در نهایت پس از استفاده، دماسنج را با آب گرم و مایع ضدعفونی‌کننده بشویید.

گوش

دماسنج‌هایی که در داخل گوش استفاده می‌شوند، دمای غشای گوش میانی را می‌سنجند. این دماسنج در چند ثانیه و خیلی کوتاه دمای بدن را نشان می‌دهد. به همین دلیل برای استفاده در نوزادان بالای شش ماه و کودکان بسیار مناسب است. دماسنج را به داخل کانال گوش نبرید، اگر جهت آن به سمت کانال درونی گوش باشد هم می‌تواند دمای بدن را تشخیص دهد.

مقعدی

دماسنج‌های مقعدی برای نوزادان زیر شش ماه بسیار مناسب است چراکه دمای روده می‌تواند خیلی دقیق باشد. فقط کافی است تا نوزاد خود را روی شکم بخوابانید و این دماسنج را حدود ۲۰ ثانیه نگه‌ دارید. دماسنج را بیشتر از ۱ تا ۲ سانت در قسمت مقعد نوزاد وارد نکنید. پس از استفاده حتما دماسنج را با الکل ضدعفونی کنید.

اگر دماسنج نداشتیم، از کجا بفهمیم که تب داریم؟

اگر نتوانستید از دماسنج برای سنجش دمای بدن خود استفاده کنید، روش‌های دیگری هم هستند که می‌تواند به شما در تشخیص تب کمک کنند. این روش‌ها دقت و درستی دماسنج را ندارند و فقط می‌توانند در حدس اولیه به شما کمک کنند.

• لمس پوست: دمای پوست بدن خود را با شخص دیگری مقایسه کنید
• کم آبی: به خشکی پوست و کم آبی پوست بدنتان توجه کنید. پوست پشت دستتان را بکشید اگر به سرعت به جای اولیه خود برنگردد یعنی شما کم آبی دارید

پایین آوردن تب در خانه شدنی است؟

درست است که همه ما برای پیشگیری از سرماخوردگی و آنفولانزا یا درمان سریع آنفولانزا تلاش می‌کنیم اما این تلاش همیشه موفقیت آمیز نیست و گاهی این بیماری‌ها با عوارضی مثل تب شدید به ما حمله می‌کنند.

اگر علائم تب را دارید و دماسنج هم تب شما را تایید کرد، می‌توانید با برخی روشهای خانگی برای پایین آوردن تب خود اقدام کنید. هرچند فراموش نکنید که از این روش‌ها را در صورتی استفاده کنید که تب شما خفیف باشد. اگر تب شدیدی دارید و مدتی است که طول کشیده، از خوددرمانی استفاده نکنید و حتما به پزشک مراجعه کنید.

از گرما دوری کنید

در مرحله اول برای پایین آوردن تب در خانه، محیط خانه و اتاق خود را خنک نگه دارید. از وسایل و سیستم‌های گرمایشی دوری کنید. هنگام خواب از پتوی کلفت استفاده نکنید و لباس‌های گرم نپوشید. تا حد امکان خود را خنک نگه دارید.

مایعات مصرف کنید

دومین کاری که باید برای پایین آوردن تب در خانه انجام دهید این است که تا می‌توانید مایعات مصرف کنید؛ چراکه تب باعث کم آبی بدن می‌شود. خوردن آب فراوان و سوپ می‌تواند به پایین آمدن تب شما کمک کند.

داروی تب بُر (ضد تب) مصرف کنید

مصرف داروهای بدون نسخه مثل ایبوپروفن و استامینوفن می‌تواند به پایین آمدن تب شما کمک کند. اما بهتر است که پیش از استفاده از داروهای ضد تب یا همان تب‌ بُر حتما با پزشک خود مشورت کنید. به نوزادان زیر شش ماه ایبوپروفن ندهید. پیشنهاد می‌کنیم که خوددرمانی نکنید و این داروها را بدون تایید پزشک مصرف نکنید.

استراحت کنید

فعالیت بدنی می‌تواند دمای بدن شما را افزایش دهد پس در شرایطی که تب دارید استراحت کنید و از انجام فعالیت‌های بدنی دوری کنید.

از کمپرس سرد استفاده کنید

برای کاهش دمای بدن خود از کمپرس سرد و یخ استفاده کنید اما از گرفتن دوش آب سرد خودداری کنید چرا که ممکن است به صورت موقتی دمای بدن شما را کاهش بدهد اما ممکن است دچار لرز شوید و بدن دوباره تب بیشتری را ایجاد کند. بااین‌حال سن و شرایط شما می‌تواند روی اقداماتی که برای پایین آوردن تب در خانه انجام می‌دهید اثر بگذارد:

تب در نوزادان

تب در کودکان

تب در بزرگسالان

 چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر با وجود استفاده از روش‌های پایین آوردن تب در خانه همچنان حدود سه روز است که تب دارید، دمای بدنتان به بیش از ۴۰ درجه رسیده است، علائمی همچون استفراغ و توهم دارید، هر روز احساس بیماری بیشتری می‌کنید و بدنتان مدام می‌لرزد، دندان قروچه دارید و با وجود داغ بودن بدنتان اما عرق نمی‌کنید؛ حتما در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.

همچنین اگر به تازگی از سفر خارج از کشور برگشته‌اید و دچار تب شده‌اید هم بلافاصله به دیدن پزشک بروید و تصور نکنید که پایین آوردن تب در خانه همیشه ممکن و آسان است. شاید به یک ویروس خاص و نیازمند درمان جدی مبتلا شده‌اید.